هر آنکس خدمت جانان به جان کرد به گیتی نام خود را جاودان کرد
از مجموعه تعالیم اسلامی و سیره اولیاء (ع) استفاده می شود که بعد از انجام واجبات برترین وسیله برای تقرب به خداوند متعال خصلت نیکوی خدمت به مردم مخصوصا خدمت به مومنان و صالحان می باشد.اولیای خداوند همواره در خدمت مردم بودند و شخصاً در رفع حوائج آنان اقدام می کردند.
از رسول خدا (ص) پرسیدند: محبوب ترین مردم کیست؟ فرمودند: « آنکس که وجودش برای مردم سودمندتر باشد (اصول کافی ج 2 ص 164)
انسان های بزرگ همواره در اندیشه دیگرانند و دل در گرو خدمت به مردم می نهند.سعدی شیرازی، از جمله این بزرگان است که هم خویش را به این صفت آراست و هم دیگران را به این خیر بزرگ فراخوانده است.
وی که سال ها جهت کسب حکمت و تجربه، تلخی سفر را تحمل کرد و به تعبیر خودش، «تا دورترین نقاط جهان نیز به پیش رفت»، نخستین مسئله ای که پس از آن سفر پرمایه، ذهنش را به خود مشغول ساخت، خدمت به مردم بوده است تا بر ایشان تحفه هایی از علم و معنویت به ارمغان آرد و کام آنان را با سخنانی شیرین تر از قند حلاوت بخشد، چنان که خود، این گونه سروده است:
دریغ آمدم ز آن همه بوستان | تهی دست رفتن سوی دوستان |
به دل گفتم از مصر، قند آورم | برِ دوستان ارمغانی برم |
مرا گر تهی بود از آن قند، دست | سخن های شیرین تر از قند هست |
نه قندی که مردم به صورت خورند | که ارباب معنی به کاغذ برند |
اهتمام و عنایت سعدی به مردم، تا آن جاست که حاضر می شود، «چون عود، در آتش اندیشه بسوزد»، تا در نتیجه، عطر دلاویز خدمت را در میان آدمیان بپراکند و روحشان را بدین وسیله بنوازد:
سعیم این است که در آتش اندیشه چو عود | خویشتنِ سوخته ام تا به جهان بو برود |